Uprawa trufli. Opłacalna inwestycja agroleśna.
Dzisiaj uprawa trufli jest konkretnym rolniczo-leśnym przedsięwzięciem, które prowadzone w opracowany przez badaczy sposób, daje pożądane rezultaty.
Fascynujący świat trufli ma tylko jedną wadę: jeśli do niego wkroczysz to tak cię zauroczy, że już go nie opuścisz.
Podstawą w uprawie trufli jest stosowanie sprawdzonych metod techniczno- agronomicznych, dlatego też należy:
• w uprawie sadzić rośliny odpowiednio umykoryzowane i certyfikowane przez uprawnione jednostki akredytowane;
• przeprowadzać badania agronomiczne sprawdzające chemiczno/fizyczne właściwości gleby;
• wybierać gatunki roślin i trufli dostosowane do warunków mikroklimatycznych i geograficznych, w których powstaną plantacje;
• wdrożyć właściwe praktyki uprawowe, dzięki którym będzie można uzyskać satysfakcjonujący plony na przestrzeni wielu lat.
Istotne jest, aby używać sadzonek wyhodowanych z nasion zebranych w tym samym regionie geograficzno – klimatycznym, w którym będzie założona plantacja. To samo odnosi się do trufli, do inokulacji (szczepienia) należy korzystać raczej z trufli lokalnych niż z tych pochodzących z południa Europy. Zachowanie wymienionych zasad pozwoli zwiększyć przeżywalność sadzonek po ich wysadzeniu w plantacji oraz zwiększyć szansę uzyskania plonu trufli.
Plantacje trufli, oprócz wymiernych korzyści, w postaci plonu trufli, przyczyniają się do rewaloryzacji i rozwoju terenów górzystych, opuszczonych i niezagospodarowanych, gwarantując ochronę rodzimych gatunków i ogólną poprawę stanu bioróżnorodności środowiskowej.
W przypadku upraw założonych z sadzonkami mykoryzowanymi truflą letnią (T. aestivum), w optymalnych warunkach owocniki trufli mogą się pojawić już po czterech latach od założenia uprawy. W uprawach leszczynowych trufle zaczynają występować zazwyczaj wcześniej niż w uprawach dębu, jednakże dębowe uprawy zapewniają dłuższy okres „produkcji” trufli. Wybierając więc kompromis, najczęściej zakłada się uprawy z dębem i leszczyną. (Hilszczańska, 2016) Przyjmując, podejście mniej optymistyczne, możemy założyć, że właściwym okresem pojawienia się plonu trufli letniej jest 6 -7 lat od założenia plantacji.
W przypadku trufli czarnozarodnikowej (T. melanosporum), czas uzyskania właściwej wydajności produkcyjnej jest dłuższy, możemy przyjąć iż przypada na ósmy-dziewiąty rok od założenia plantacji. Przyjmuje się, że na ogół plonowanie trufli odbywa się przez około 30 lat. W przypadku gatunków roślin długowiecznych, takich jak dąb, buk, itd. plonowanie trufli może znacznie przekroczyć 50 lat.
Jeśli chodzi o potencjalną wielkość plonu z jednej plantacji, to przykłady z Włoch wskazują, że dla trufli czarnozarodnikowej może on wynieść więcej niż 100 kg/ha. Ewenement stanowiło uzyskanie 4 kg trufli czarnozarodnikowej spod 1 sadzonki na plantacji we Francji. Oczywiście, mowa tu o wyjątkach, ale pokazują one potencjał produkcyjny plantacji trufli.
Bazując na doświadczeniach z plantacji trufli letniej (T. aestivum) założonych przez panią profesor Hilszczańską, jak również na danych statystycznych z literatury fachowej, można ostrożnie założyć roczną produkcje docelową wynoszącą ok. 55-60 kg trufli z hektara. W przypadku trufli czarnozarodnikowej można przyjąć około 40-45 kg z hektara (Marone 2010; Maistrelli, Mosso 2006).
Należy zauważyć, że popyt na trufle sukcesywnie rośnie, a z drugiej strony ich plonowanie w warunkach naturalnych (lasy) na południu Europy gwałtownie spada. Dzieje się tak z różnych powodów, m. in. z powodu zmian klimatycznych, niższe opady, wzrost nieużytków w terenach górzystych, jak też zmianami w gospodarce leśnej, spowodowane zanikiem pasterstwa i nadmierną eksploatacją naturalnych stanowisk trufli przez człowieka.
W świetle wymienionych czynników słuszne jest stwierdzenie, że przyszłość trufli zależy głównie od zakładania upraw tych cennych grzybów, a obszary Europy Środkowej są i będą coraz częściej miejscem właściwym do plonowania trufli, zarówno w uprawie, jak i w drzewostanie
Ceny trufli różnią się znacznie w zależności od wielkości pojedynczych okazów trufli i od ich jakości. W 2020 r., dla klientów detalicznych cena trufli letniej wynosiła średnio około 200 Euro/kg, a za truflę czarnozarodnikową płacono około 400 Euro/kg. Należy jednak zaznaczyć, że zdarzają się lata, kiedy cena trufli, na przykład czarnozarodnikowej, może osiągnąć nawet 1000 Euro/kg.
Oto kilka odnośników do specjalistycznych stron internetowych, które śledzą kształtowanie się cen trufli:
www.acqualagna.com
www.tartufo.com
www.trufflefarming.wordpress.com
Uwaga! Naszym zamierzeniem tutaj jest przedstawienie szacunkowych danych opartych na literaturze i naszych doświadczeniach w takich aspektach, jak czas potrzebny od założenia plantacji do plonowania trufli oraz pokazanie potencjału plonowania. Chcielibyśmy podkreślić, że każdy projekt powinien być oceniany indywidualnie, w oparciu o właściwości terenu, położenie geograficzne i mikroklimat, które mogą mieć wpływ na wymienione wyżej parametry.
Trufle i rozwój lokalny.
Podobnie jak we Francji, Hiszpanii i Włoszech, uprawa trufli na danym terenie, sprzyja rozwojowi turystyki kulinarnej i winiarskiej, zarówno krajowej, jak i zagranicznej. Przyciąga turystę wyrafinowanego, zamożnego, zainteresowanego lokalnymi specjalnościami przyrodniczymi, historycznymi i artystycznymi, otwartego na inwestycje, na przeżycie ciekawego i wyjątkowego doświadczenia turystycznego. Przyczynia się zatem do waloryzacji lokalnych produktów, dobrze komponujących się z truflami, takich jak: wino, wędliny, sery, tradycyjne produkty rolne, miód itp. Wpływa na wzrost wartości nieruchomości, lokalnej bazy noclegowej i gastronomicznej, a w następstwie na wzrost turystyki wysokiej klasy oraz rozpoznawalności na poziomie krajowym i zagranicznym regionu uprawy trufli.
